Çini Sanatı

[elif]

Çini, toprağın pişirildikten sonra şekil verilip kap-kacak, tabak, vazo, sürahi vb. eşyalar üretilmesine dayalı bir el sanatıdır. Aynı zamanda fayans, porselen tabak, seramik gibi eşyaların süslenmesinde kullanılan bir yüzü sırlı, renkli dekor ve motiflerle işlenmiş kaplama malzemesine, bu malzemeyle işlenmiş eşyalara çini, bu süsleme işine de çinicilik denir.

İlk Türk Çinileri
Türk çini sanatının tarihi ilk Müslüman Türk devletlerinden Karahanlılara kadar dayanmaktadır. Bu da çini sanatının bin yılı aşkın bir geçmişe sahip olduğunugöstermektedir.

Büyük Selçuklu Devleti Büyük Selçuklular ve Anadolu Selçuklu Devleti Anadolu Selçukluları çiniyi mimari süslemelerde sıkça kullanmış Anadolu Selçuklu Devleti'nin dağılmasından sonra, çini sanatında Osmanlı Devleti'nin kuruluşuyla yeni bir dönem başlamıştır.

İznik Çinisi
İlk Osmanlı dönemi İznik Çinisi|İznik çinileri, Yeşil Cami|Bursa Yeşil Cami ve türbesinde 1421, Bursa Muradiye Camii'nde 1426, Edirne Muradiye Camii 1433 ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri Çinili Köşk’te 1472 görülebilmektedir. Bunlar genellikle mozaik veya sırlı boya tekniği ile üretilmiş çinilerdir. Bu dönem çinilerinde lacivert, mavi, turkuaz,siyah renkleri ağırlıktadır ve daha çok geometrik desenler kullanılmıştır.

16. yy'da İznik'te üretilen çinilerde gerek kalite ve gerekse desen üretiminde büyük gelişmeler olmuş ve Türk çini sanatı en parlak dönemini yaşamıştır. Osmanlı, mozaik gibi teknikleri bırakmış sır altı boya ve sır tekniğini geliştirmiştir. Bunun yanı sıra saray nakkaşhanesinde yeni motifler geliştirilmeye ve üretilmeye başlanmıştır. Kırmızı, yeşil, mavi, lacivert, turkuaz ve kahverengi nin kullanımıyla İznik çinilerinde yeni bir devir yaşanmaya başlanmıştır.